مکان یابی ژن های کنترل کننده عملکرد دانه و صفات مرتبط با خصوصیات دانه در ژنوم آفتابگردان

یکی از روش­های نوین برای اصلاح گیاهان و تولید ارقام جدید مشخص­نمودن ژن­های کنترل­کننده صفات کمی با استفاده از نشانگرهایdna  به­منظور استفاده در گزینش به­کمک نشانگر است. در این مطالعه،جمعیت ژنتیکی شامل 70 لاین خویش آمیخته نوترکیب حاصل از تلاقی لاین pac2 (والد مادری) و لاین rh266 (والد پدری) با هدف شناسایی مکان­های ژنی (qtlهای) مرتبط با عملکرد دانه و صفات مرتبط با خصوصیات دانه از قبیل طول، عرض و قطر دانه، وزن صد دانه و درصد پوسته و درصد مغز دانه در آفتابگردان، در قالب طرح لاتیس مستطیل در دو تکرار کشت گردیدند. نتایج تجزیه واریانس طرح لاتیس اختلاف معنی­دار بین ژنوتیپ­ها برای تمامی صفات مورد مطالعه نشان داد. برای شناسایی qtlها، از یک نقشه پیوستگی با 210 نشانگر ssr و 11 نشانگرsnp  با درجه اشباع یک نشانگر در 44/7 سانتی­مورگان استفاده شد. نتایج مکان­یابی ژنی نشان داد که 31 qtl در کنترل ژنتیکی صفات مورد مطالعه نقش دارند. 54 درصد qtlهای شناسایی شده برای صفات مورد بررسی هم مکان بودند. درصد تغییرات فنوتیپی توجیه­شده توسط qtlهای شناسایی شده بین 05/0 الی 13/64 درصد متغیر بود. نشانگر ors169 با ژن­های کنترل­کننده عملکرد تک­بوته و قطر دانه پیوسته بود. شناسایی qtlهای هم مکان می­تواند باعث افزایش کارآیی انتخاب به­کمک نشانگر و پیشبرد برنامه­های اصلاحی شود.